KARADAĞ VE TÜRKİYE İLE ALAKALI SİYASİ GÜNDEMİ

19 Ekim 2025 tarihinde Podgorica’daki bıçaklama olayının ardından Karadağ hükümeti nispeten hızla hareket etti. Ancak olay üzerindeki belirleyici etkenler, artan Türk varlığının kümülatif etkileriyle iç politika ve dış politikanın birbirine dolanma biçiminde yatıyor. Bu olgu, vakayı tekil bir olay olmaktan çıkarıp yapısal dinamikler bağlamına yerleştiriyor. Vizesiz seyahat ve düşük maliyetler Karadağ’daki Türk varlığını bir hayli artırdı. Medyada kayıt dışı konaklama/çalışma odağının öne çıkması, toplumların algılarında bir kaymaya neden oldu. Geçici askıya alma ise Karadağ tarafının ciddiyetini gösteriyor ama yine de kalıcı bir hasar bırakmayacak kadar boş alan bırakılmış durumda. 

Toplumsal açıdan yaşanan olay kimlik temelli bir soruna yol açtı. Olayın ardından iki halk arasında çatışmalar boy gösterdi.Karadağ halkının öfkesi istenilen noktaya gelmedikçe dinmeyecek gibi duruyor. Turist/yerleşik sınırının bulanıklaşması gündelik hayatta rekabet algısı yaratıyor. 

Ekonomik açıdan kısa vadede turist ziyaretlerinde azalmaolasıdır ve bu da gelir kaybına neden olacaktır. Orta vadede, düzenleyici netlik ve güven mekanizmaları kurulursa toparlanma gayet mümkün. Uzun vadede ise eğer ilişkiler düzelmezse, halihazırda gerilimi yüksek olan politik düzlemde Balkanlar ve Türkiye arasında halklar arası çatışmalar görebiliriz.

Diplomatik açıdan geçici vize askısı biz güçsüz bir toplum/ülke değiliz ve her istediğinizi bize uygulatamazsınız anlamında bir diplomatik uyarı anlamına geliyor. Türkiye açısından turizm yumuşak güç oluşturabilecek bir sektör ve artık bu tür ifadeler literatüre girmiş bulunduğundan hükümetler tarafından daha fazla dikkate alınıp buna göre hareket ediliyor. İki tarafın da kaybedebileceği şeyler pek fazla olduğundan emin adımlarla ilerlendiği takdirde mutabakata varılacaktır.

Ne Yapılabilir? 

Diplomatik temaslar başlamış durumda ve iki ülke çatışmadan kaçınmak için çaba gösteriyor. Türk–Karadağ (genelde Balkan) ilişkileri tarihsel nedenlerle hep dalgalı seyretti. Son dönemde bu gerilimlerin azaldığı izlenimi oluşmuştu ama istenildiği gibi pürüzsüz bir akış maalesef yaşanamadı. İki tarafın da taviz veren bir tutum izlemesi tansiyonu azaltacaktır.

Sonuç olarak, bu kriz; turizm kaynaklı büyümenin, toplumsal eşiklerin ve kimlik siyasetinin küçük devletlerde dış politika tercihlerini ne kadar hızlı biçimde dönüştürebildiğini gösteriyor. Düşük kontrollü sınır yönetimi, şeffaf düzenleme,sakin ve odaklı iletişim, normalleşmeye giden en mümkünyolu sunuyor. 

Kaynakça 

Hall, C. M. & Page, S. J. (2020). Turizm ve Jeopolitik: Orta ve Doğu Avrupa’dan Sorunlar ve Kavramlar. Routledge. 

Nye, J. S. (2004). Yumuşak Güç: Dünya Siyasetinde Başarının Araçları. PublicAffairs. Bartlett, W. & Prica, I. (2022). “Batı Balkanlarda Turizmin Ekonomik Etkisi.” Economic Annals, 67(233), 7–35.

Karadağ Dışişleri Bakanlığı. (Ekim 2025). Türkiye ile vizesiz giriş rejiminin geçici olarak askıya alınmasına ilişkin resmîaçıklama. https://mfa.gov.me

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (Ekim 2025). Karadağ’ın vize kararı hakkında basın açıklaması. https://www.mfa.gov.tr